PHẢN ỨNG CỦA TRUNG QUỐC NHƯ THẾ NÀO TRONG TRƯỜNG HỢP ÔNG TRUMP THẮNG CỬ Ở MỸ

Cơn ác mộng hay cơ hội của Trung Quốc? Tập Cận Bình và 350 quan chức tranh luận về kịch bản nhiệm kỳ thứ hai của Trump, điều mà Bắc Kinh đang chờ đợi trong lo lắng.

Các cuộc thảo luận đằng sau hậu trường tại phiên họp toàn thể lần thứ ba của Đại hội 20 Đảng Cộng sản Trung Quốc, nơi có hơn 350 quan chức cao cấp của Trung Quốc tập trung tại Bắc Kinh vào tháng trước, chủ yếu tập trung vào Chủ tịch Tập Cận Bình, nhưng một người khác cách đó hơn 10.000 km, có thể tỏ ra là một yếu tố gây ra nhiều sự bất lợi cho TQ..

Đó là về khả năng một nhiệm kỳ tổng thống mới của Donald Trump, mà theo các nhà phân tích, có thể có tác động sâu sắc đến cả các chính sách “cải cách và mở cửa” của Trung Quốc cũng như chính sách đối ngoại của “Trung Quốc”.

Nhiệm kỳ đầu tiên của Trump được mở ra bằng một con đường sứt mẻ giữa Washington và Bắc Kinh. Ngoài việc gọi Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh chiến lược", ông Trump còn khởi xướng một cuộc chiến thương mại - di sản được người kế nhiệm Joe Biden kế thừa và mở rộng trên mặt trận kỹ nghệ sản xuất và chế tạo.

Tờ South China Morning Post viết: Điều này có thể tiếp tục dưới thời Tổng thống Trump 2.0, điều này có thể vừa là thách thức địa chính trị vừa là cơ hội cho Bắc Kinh.

Trung Quốc có thể sử dụng nhiệm kỳ tổng thống của Trump như một chất xúc tác để điều chỉnh lại chính sách đối ngoại của mình, đặc biệt là liên quan đến mối quan hệ của nước này với châu Âu và sự tham gia vào cuộc chiến giữa Nga và Ukraine. Wang Xiangwei, cựu tổng biên tập tờ South China Morning Post và hiện là giảng viên báo chí tại Đại học Baptist Hồng Kông, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc định hướng lại các sách lược quan trọng.

Đe dọa leo thang chiến tranh thương mại

Quan điểm phổ biến của các nhà phân tích cho thấy rằng nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump có thể làm mối quan hệ hai bên xấu đi hơn nữa, Wang nói. Ban đầu có những lý do chính sách thương mại rõ ràng cho điều này: Trump gần đây đã tuyên bố trong các cuộc phỏng vấn rằng ông sẽ áp đặt mức thuế cao hơn nữa đối với hàng nhập cảng của Trung Quốc nếu tái đắc cử. Theo các nhà phân tích kinh tế, điều này sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thương mại toàn cầu không kiểm soát được.

Tuy nhiên, Wang cho biết, khả năng tái bầu cử có thể mang lại “nhiều rắc rối hơn” cho quan hệ Mỹ-Trung. Không có ứng cử viên nào được kỳ vọng sẽ cải thiện đáng kể quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc.

Wang nói: “Điều tốt nhất mà Bắc Kinh có thể hy vọng là ổn định quan hệ nếu Trung Quốc muốn tập trung vào tăng trưởng trong nước”.

Theo nhiều cách, cách cọ sát mang tính giao dịch điển hình trong chính sách quốc tế của Trump có thể phù hợp với Trung Quốc về mặt địa chính trị. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Trump nhắc lại sự hoài nghi lâu nay của ông về việc bảo vệ Đài Loan trong trường hợp bị Trung Quốc đại lục tấn công. Trump 2.0 có thể giúp hạ nhiệt vấn đề Đài Loan, vấn đề mà Bắc Kinh coi là ranh giới đỏ quan trọng trong quan hệ song phương.

Trung Quốc và Châu Âu

Trên toàn cầu, chính sách thương mại của ông thậm chí có thể đóng một vai trò nào đó ở Trung Quốc, vì Trump có thể sẽ "có hành động chống lại bất kỳ ai có thặng dư thương mại với Mỹ, bao gồm cả Liên minh châu Âu". Những căng thẳng về sự đóng góp của châu Âu trong việc tài trợ cho chi tiêu quốc phòng của NATO (Trump có thể thúc đẩy mục tiêu 3% tổng sản phẩm quốc nội trong tương lai) cũng hữu ích hơn đối với Trung Quốc, Wang nói:

Tất cả những điều này có thể mang lại cho Trung Quốc một cơ hội rất cần thiết để vượt qua mặt trận thống nhất của phương Tây mà Washington đã cùng nhau tập hợp để chống lại ảnh hưởng được cho là ngày càng tăng và quyết đoán của Bắc Kinh.

Do đó, ưu tiên chính sách đối ngoại của Trung Quốc có thể tập trung vào việc sửa chữa và khôi phục mối quan hệ với các nước châu Âu, vốn đã căng thẳng do sự ủng hộ của Bắc Kinh đối với việc Nga xâm lược Ukraine và căng thẳng thương mại gia tăng.

Để điều này thành công, Trung Quốc phải tăng cường nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine càng sớm càng tốt, ông Wang nói. Cuộc gặp gần đây giữa Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba đã chỉ ra chính xác điều này. Với kịch bản “Trump 2.0”, chính sách đối ngoại của Trung Quốc có thể sẽ hướng nhiều hơn về phía châu Âu, trong khi Bắc Kinh sẽ có cách cởi mở nhiều hơn đối với chính sách đối nội liên quan đến chính sách cải cách của nước này. 

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 7 August 2024