CÁC NƯỚC HỒI GIÁO TỪ CHỐI GIẢI GIÁP HAMAS 

Các quốc gia Hồi giáo được cho là phải có trách nhiệm bảo đảm an ninh tại Gaza. Tuy nhiên, họ chỉ sẵn sàng làm như vậy trong một số điều kiện nhất định.

Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan hôm thứ Hai 4 tháng 11, đã cáo buộc Israel vi phạm thỏa thuận ngừng bắn với Hamas tại Dải Gaza. Ông Fidan cho biết Israel đang không thực hiện nghĩa vụ cung cấp viện trợ.

Theo thỏa thuận, Israel phải cho phép 600 xe tải chở hàng viện trợ và 50 xe bồn vào Dải Gaza mỗi ngày. "Số lượng xe tải đến Gaza vẫn thấp hơn so với thỏa thuận", ông Fidan phát biểu sau cuộc họp với các bộ trưởng từ bảy quốc gia Hồi giáo chủ yếu tại Istanbul.

Ngoài ra, Bộ trưởng Ngoại giao cáo buộc Israel đã giết hại 250 người Palestine thông qua các cuộc tấn công liên tục kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào ngày 10 tháng 10. Israel đã bác bỏ cáo buộc này và ngược lại, cáo buộc Hamas vi phạm thỏa thuận. Tuần trước, lệnh ngừng bắn đã đứng bên bờ vực sụp đổ khi các chiến binh Hamas sát hại một binh sĩ Israel, khiến Israel phải tiến hành các cuộc không kích dữ dội khiến hơn 100 người Palestine thiệt mạng.

Các nước Hồi giáo kêu gọi sự ủy nhiệm của Liên Hợp Quốc

Để có thể phản ứng nhanh chóng, Hoa Kỳ, Ai Cập và Katar đã thành lập một trung tâm hoạt động chung, Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Katar Mohammed Al Thani phát biểu với CNN hôm Chủ nhật 2 tháng 11. "Chúng tôi đã và đang hợp tác chặt chẽ với cả hai bên để đảm bảo lệnh ngừng bắn được duy trì." Thỏa thuận này được làm trung gian bởi Hoa Kỳ, Katar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ.

Bất chấp những lời lẽ gay gắt chống lại Israel, Fidan đã nói rõ hôm thứ Hai rằng Thổ Nhĩ Kỳ cũng cam kết duy trì lệnh ngừng bắn. Con đường dẫn đến hòa bình phải được bảo vệ. "Con đường này đòi hỏi sự kiên nhẫn và quyết tâm." Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, Katar, Ả Rập , Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Jordanien, Pakistan và Indonesien đã tham gia cuộc họp hôm thứ Hai.

Cho đến nay, cả hai bên đã hoàn thành một phần giai đoạn đầu tiên trong "kế hoạch hòa bình" của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Trước khi giai đoạn thứ hai của kế hoạch 20 điểm có thể bắt đầu, Hamas phải trao trả hài cốt của tám con tin cho Israel.

Trái ngược với giai đoạn đầu tiên, nhiều điểm trong giai đoạn thứ hai chỉ được xây dựng một cách mơ hồ. Giai đoạn này đòi hỏi việc giải giáp Hamas và chuyển giao quyền quản lý cho một ủy ban gồm các nhà kỹ trị Palestine và các chuyên gia quốc tế, do "Hội đồng Hòa bình" do Trump làm chủ tịch giám sát. Đồng thời, việc tái thiết và phát triển kinh tế Gaza sẽ bắt đầu.

Hơn nữa, Lực lượng Ổn định Quốc tế (ISF) sẽ bắt đầu hoạt động ngay lập tức trên cơ sở tạm thời để hỗ trợ và huấn luyện lực lượng cảnh sát Palestine. Quân đội Israel sẽ phải rút quân khỏi Dải Gaza. Về lâu dài, một Chính quyền Palestine (PA) được cải tổ, hiện đang điều hành một số khu vực ở Bờ Tây, sẽ tiếp nhận quyền kiểm soát Dải Gaza.

Lực lượng An ninh Hồi giáo (ISF) dự kiến ​​sẽ bao gồm chủ yếu các quốc gia Hồi giáo. Tuy nhiên, các quốc gia này đang yêu cầu một ủy nhiệm của Liên Hợp Quốc. "Các quốc gia muốn có một nghị quyết từ Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc", Fidan nói. Nghị quyết này phải xác định các điều kiện triển khai và đảm bảo tính hợp pháp cho lực lượng này.

Gaza được cho là sẽ mở đường cho một nhà nước Palestine.

Indonesien, Pakistan và Thổ Nhĩ Kỳ đang được xem xét như những ứng cử viên tiềm năng cho ISF. "Chúng tôi sẵn sàng gánh vác trách nhiệm hòa bình và chấp nhận mọi hy sinh cần thiết", Fidan nói. Tuy nhiên, Israel bác bỏ sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong khi đó, không quốc gia Hồi giáo nào sẵn sàng thực thi việc giải giáp Hamas bằng vũ lực. Không ai mong đợi Lực lượng An ninh Palestine (ISF) bắn vào người Palestine, Ngoại trưởng Katar, Al Thani phát biểu trong một cuộc phỏng vấn với CNN. Việc thực hiện thỏa thuận phải do cảnh sát Palestine đảm nhiệm.

Một thỏa thuận về ủy ban kỹ trị cũng vẫn chưa đạt được. Các quốc gia Hồi giáo đang yêu cầu ủy ban hợp tác với Chính quyền Palestine và mở đường cho giải pháp hai nhà nước. Bộ Ngoại giao Pakistan tuyên bố cần có những nỗ lực chung để tạo ra một nhà nước Palestine độc ​​lập.

Tuy nhiên, đối với Israel, vai trò của Chính quyền Palestine ở Gaza là điều không thể. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nhiều lần nhấn mạnh điều này trong những tháng gần đây. Chính phủ cánh hữu của ông gọi một nhà nước Palestine là phần thưởng cho chủ nghĩa khủng bố.

Việc có một giải pháp khác chỉ là mơ tưởng, Al Thani nói. "Không có giải pháp nào khác ngoài giải pháp 2 nhà nước." Câu hỏi đặt ra là làm sao có thể tìm ra công thức để "hai dân tộc có thể sống cạnh nhau và cảm thấy an toàn".

Vũ Thái An, người lính VNCH, 5 November 2025