LUẬT CẤM CHAI NHỰA MỚI CỦA EU – MÀ NGƯỜI TIÊU DÙNG CẦN BIẾT

EU đang thực hiện lệnh cấm theo từng giai đoạn đối với chai nhựa khó tái chế , đây là những rào cản sẽ loại trừ một số loại chai dùng một lần khỏi thị trường trong tương lai. Quy định Bao bì mới của EU (PPWR) đã có hiệu lực từ ngày 11 tháng 2 năm 2025. Tuy nhiên, các quy định mới mang tính ràng buộc đối với các công ty sẽ chỉ có hiệu lực từ ngày 12 tháng 8 năm 2026, sau thời gian chuyển tiếp 18 tháng. 

Gần đây, "nắp buộc", nắp cố định trên chai theo quy định của EU, đã gây ra sự khó chịu đáng kể cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, có một mẹo đơn giản để tránh sự phiền toái này.

Từ ngày 1 tháng 1 năm 2030, bao bì nhựa, bao gồm cả chai nhựa , chỉ được phép bán nếu đạt ít nhất mức tái chế C, từ năm 2038, ít nhất mức B sẽ là bắt buộc. Các chai dưới mức này về mặt kỹ thuật được coi là không thể tái chế và không nên được đưa ra thị trường nữa. Hơn nữa, từ năm 2035 trở đi, các chai nhựa phải chứng minh được rằng, loại chai nhựa thực sự có thể được tái chế trên quy mô lớn.

EU thắt chặt các quy định đối với các nhà sản xuất chai nhựa – có những ngoại lệ nào?

Cụ thể, điều này có nghĩa là chai nhựa phải ngày càng chứa nhiều vật liệu tái chế. Mức hàm lượng tái chế tối thiểu bắt buộc phải đạt được vào năm 2030 và tăng thêm vào năm 2040. Các nhà sản xuất phải ghi chép lượng vật liệu tái chế trong thành phần nhựa cho từng nhà máy và từng năm, theo các quy định thống nhất của EU. Tuy nhiên, có những ngoại lệ đối với các lĩnh vực thông dụng như bao bì dược phẩm và một số trong các việc đóng gói trong y tế, nhằm bảo đảm an toàn và nguồn cung, như đã nêu trong quy định.

Trước đây, nhiều chai lọ được coi là "về mặt lý thuyết" có thể tái chế, nhưng cuối cùng lại bị đốt hoặc tái chế với chất lượng thấp hơn. Trong tương lai, EU sẽ gắn việc phê duyệt với các quy trình thu gom, phân loại và tái chế thực tế. Trên thực tế, điều này có nghĩa là các chai lọ có vật liệu Composite hoặc chất gây ô nhiễm khó phân loại sẽ dần biến mất, trong khi các chai đơn chất dễ phân loại sẽ vẫn còn. Mục tiêu là sản xuất nhiều vật liệu tái chế có chất lượng cao hơn, có thể được xử dụng để sản xuất chai mới.

Hóa chất cũng đang được chú trọng: Cái gọi là "hóa chất vĩnh cửu" (PFAS) sẽ bị hạn chế trong các bao bì tiếp xúc với thực phẩm. Các giới hạn đối với kim loại nặng sẽ vẫn được duy trì. Đồng thời, các hạn chế liên tục đối với Bisphenol A trong vật liệu tiếp xúc với thực phẩm dự kiến ​​sẽ được áp dụng, kèm theo các giai đoạn chuyển tiếp. Điều này nhằm bảo đảm chai nhựa không chỉ được tái chế tốt hơn mà còn an toàn hơn cho sức khỏe con người.

Quy định Bao bì Mới của EU: Những lời chỉ trích và khen ngợi nào?

Quy định Bao bì Mới của EU (PPWR), có hiệu lực từ tháng 2 năm 2025, là một thành phần quan trọng của Thỏa thuận Xanh, nhằm mục tiêu đưa nền kinh tế Âu châu đạt mức trung hòa khí hậu vào năm 2050. Những lời chỉ trích đến từ các hiệp hội ngành nghề, như tạp chí thương mại Neue Verpackung giải thích. Theo tạp chí này, 17 hiệp hội từ các ngành điều hành chất thải, bao bì và hàng tiêu dùng đã gửi một lá thư chung tới Bộ trưởng Môi trường Liên bang Carsten Schneider (SPD).

Họ đang kêu gọi hoãn việc thực hiện Quy định Bao bì EU (PPWR) đến đầu năm 2027 để quá trình chuyển đổi diễn ra thật suôn sẻ. Tuy nhiên, ngày bắt đầu dự kiến ​​hiện tại cho các bộ phận chính vào tháng 8 năm 2026 sẽ rơi vào giữa năm tài chính và, theo các hiệp hội ngành, điều này sẽ dẫn đến việc trùng lặp hợp đồng, báo cáo song song và các giai đoạn lập hóa đơn bổ sung, trong khi các chi tiết vẫn chưa được giải quyết và rủi ro tài chính phát sinh.

Luật này đã nhận được phản hồi tích cực từ các nhà môi trường. "Quy định Bao bì mới của EU là một bước tiến quan trọng hướng tới việc thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn ở Âu châu. Quy định này đặt ra các tiêu chuẩn ràng buộc về khả năng tái chế bao bì và yêu cầu tỷ lệ vật liệu tái chế tối thiểu. Điều này sẽ thúc đẩy sự đổi mới trong ngành bao bì đồng thời giảm đáng kể mức tiêu thụ tài nguyên", Thomas Fischer, Trưởng bộ phận Kinh tế Tuần hoàn tại Hiệp hội Hỗ trợ Môi trường Đức (Deutsche Umwelthilfe), giải thích trong một tuyên bố. Việc giải quyết nhựa đúng cách bắt đầu từ chính ngôi nhà của bạn: Nhiều người mắc phải sai lầm nghiêm trọng khi đổ đầy túi tái chế màu vàng.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 20 November 2025