CUỘC CHIẾN KAMBODSCHA VÀ THÁI LAN ĐỀU ĐỒNG Ý ĐỂ MALAYSIA                                             LÀM TRUNG GIAN HÒA GIẢI

Malaysia sẽ đóng vai trò trung gian hòa giải trong xung đột biên giới giữa Thái Lan và Kambodscha. Bộ trưởng Ngoại giao Mohamad Hasan tuyên bố cả hai bên đã đồng ý để Malaysia làm trung gian hòa giải.

Sáng nay 27 Juli, cả hai nước lại cáo buộc lẫn nhau thực hiện các cuộc tấn công bằng pháo binh.

Theo ông Hasan, Thủ tướng Kambodscha Hun Manet và người đồng cấp Thái Lan Phumtham Wechayachai dự kiến sẽ đến Malaysia để hội đàm vào tối thứ Hai 28 Juli. Giao tranh đã diễn ra trong bốn ngày. Ít nhất 34 người đã thiệt mạng và hơn 168.000 người phải di dời.

Hôm thứ Bảy 26 Juli, Tổng thống Trump tuyên bố trên Truth Social rằng ông đã điện đàm với các nhà lãnh đạo Thái Lan và Kambodscha. Ông đã gây áp lực bằng cách viện dẫn các thỏa thuận thương mại với cả hai nước. Ông Trump cho biết cả hai bên đã đồng ý đàm phán một lệnh ngừng bắn.

Thủ tướng Kambodscha Hun Manet hôm Chủ nhật cho biết nước ông sẵn sàng ký kết một "lệnh ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện".

Giao tranh tiếp diễn vào Chủ nhật 27 Juli

Theo Bộ Ngoại giao Thái Lan, Phumtham tuyên bố Thái Lan đã đồng ý về nguyên tắc ngừng bắn, nhưng nhấn mạnh sự cần thiết phải có "ý chí chân thành" từ phía Kambodscha. Phumtham kêu gọi các cuộc đàm phán song phương nhanh chóng để thảo luận về các bước cụ thể hướng tới một giải pháp hòa bình, Bộ Ngoại giao Thái Lan cho biết.

Giao tranh nổ ra lần đầu tiên vào thứ Năm 24 Juli sau khi một vụ nổ mìn dọc biên giới làm năm binh sĩ Thái Lan bị thương. Cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau về việc gây ra xung đột. Cả hai nước đã triệu hồi đại sứ của mình và Thái Lan đã đóng cửa các cửa khẩu biên giới với Kambodscha.

Bất chấp những nỗ lực ngoại giao, giao tranh vẫn tiếp diễn vào Chủ nhật dọc theo một số khu vực biên giới tranh chấp, với việc cả hai bên đều từ chối nhượng bộ và đổ lỗi cho nhau về việc pháo kích và điều động quân đội trở lại.

Đại tá Richa Suksowanont, phó phát ngôn viên của quân đội Thái Lan, cho biết lực lượng Kambodscha đã bắn pháo hạng nặng vào tỉnh Surin vào sáng Chủ nhật, bao gồm cả vào nhà dân. Ông cho biết Kambodscha cũng đã tấn công bằng hỏa tiễn vào ngôi đền cổ Ta Muen Thom, nơi cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền, và các khu vực khác trong nỗ lực giành lại lãnh thổ do quân đội Thái Lan kiểm soát. Quân đội Thái Lan đã đáp trả bằng hỏa lực pháo tầm xa nhằm vào các bệ phóng pháo và hỏa tiễn của Kambodscha.

"Việc ngừng bắn không thể đạt được chừng nào Kambodscha còn thiếu thiện chí và liên tục vi phạm các nguyên tắc cơ bản của nhân quyền và luật nhân đạo", Bộ Ngoại giao Thái Lan phát biểu riêng.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Kambodscha, Trung tướng Maly Socheata, cáo buộc lực lượng vũ trang Thái Lan leo thang bạo lực bằng cách ném bom lãnh thổ Kambodscha vào sáng sớm Chủ nhật, sau đó là một "cuộc xâm nhập quy mô lớn" bằng xe tăng và bộ binh vào một số khu vực.

"Những hành động như vậy làm suy yếu mọi nỗ lực hướng tới một giải pháp hòa bình và cho thấy rõ ràng ý định leo thang xung đột của Thái Lan thay vì xoa dịu nó", bà nói.

Thái Lan đã báo cáo thêm một binh sĩ thiệt mạng vào Chủ nhật 27 Juli, nâng tổng số người chết lên 21, phần lớn là dân thường. Kambodscha cho biết 13 người đã thiệt mạng. Hơn 131.000 người ở Thái Lan đã được sơ tán đến các khu vực an toàn, và hơn 37.000 người đã chạy trốn khỏi ba tỉnh của Kambodscha. Nhiều làng mạc biên giới phần lớn bị bỏ hoang, và nhiều trường học và bệnh viện đã đóng cửa.

Pichayut Surasit, một kỹ thuật viên điều hòa không khí tại Thái Lan, cho biết giao tranh bùng phát đột ngột đã buộc anh phải nghỉ việc ở Bangkok để trở về nhà và bảo vệ gia đình.

"Tôi không còn đủ can đảm để tiếp tục công việc khi nghe tin. Tôi muốn quay lại càng sớm càng tốt, nhưng tôi phải đợi đến tối", anh nói. Tại một nơi trú ẩn tạm thời ở Surin, nơi có khoảng 6.000 người di tản, Pichayut lo lắng cho vợ và hai cô con gái sinh đôi của mình và hy vọng xung đột sẽ sớm kết thúc để họ có thể trở về nhà ở huyện Kap Choeng, nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi pháo kích.

Bualee Chanduang, một người bán hàng rong địa phương, người đã chuyển đến cùng một nơi trú ẩn với gia đình và chú thỏ của mình vào thứ Năm, hy vọng sẽ có các cuộc đàm phán nhanh chóng để chấm dứt bạo lực. "Tôi cầu xin Chúa giúp đỡ để cả hai bên có thể đạt được thỏa thuận và chấm dứt chiến tranh", cô nói.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã kêu gọi Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), một khối khu vực, làm trung gian hòa giải giữa hai thành viên. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã lên án việc sử dụng bom chùm, một loại vũ khí bị cấm theo luật pháp quốc tế, tại các khu vực đông dân cư và kêu gọi cả hai chính phủ bảo vệ thường dân.

Đường biên giới dài 800 km giữa Thái Lan và Kambodscha đã bị tranh chấp trong nhiều thập niên, nhưng các cuộc đụng độ lịch sử đã diễn ra trong thời gian ngắn và hạn chế. Căng thẳng mới nhất bùng phát vào tháng 5 khi một binh sĩ Kambodscha thiệt mạng trong một cuộc đối đầu dẫn đến rạn nứt ngoại giao và làm rung chuyển chính trường Thái Lan.

Thật sự, cuộc xung đột Thái Lan và Cam Bốt. chỉ là hai chú hề trên sân khấu, đang diễn theo kịch bản của Trung Quốc và Mỹ, nói nôm na, cuộc chiến Thái và Cam Bốt là một cuộc chiến ủy nhiệm.

Vũ Thái An, người lỉnh VNCH, ngày 28 Juli 2025