NHẬT DỰ ĐỊNH THẮNG THẾ TRƯỚC TRUMP NHƯ THẾ NÀO TRONG TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI VỚI MỸ ?

Từ các nguồn tin: Kyodo, NHK, Asahi Shimbun, New York Times, Japan Times) - Nhật Bản dự định thắng thế như thế nào trong tranh chấp thương mại với Mỹ. Chuyến thăm Nhật Bản của Donald Trump liên quan đến quốc phòng và một thỏa thuận thương mại khổng lồ. Thủ tướng mới của nước này được cho là sẽ nhận được sự hỗ trợ từ người cố vấn đã khuất của mình. 

Khi gặp Donald Trump lần đầu tiên vào thứ Ba 28 tháng 10, bà tân thủ tướng Nhật, Sanae Takaichi mới chỉ nhậm chức được một tuần. Đối với tân Thủ tướng Nhật Bản, cuộc gặp tại Tokyo là sự kiện quan trọng đầu tiên Ngay cả hơn ba thập niên trong chính trường cũng nổi tiếng là không đủ để chuẩn bị cho một cuộc gặp gỡ với vị tổng thống Mỹ khó đoán. Nhưng Takaichi, 64 tuổi, có sẳn một quân át chủ bài trong tay áo, và một người đàn ông đã khuất, trong số tất cả mọi người, đã kết nối bà với Trump: ông Shinzo Abe, cố thủ tướng Nhật Bản bị ám sát năm 2022, không chỉ là người cố vấn của Takaichi mà còn là một người bạn rất thân của Trump. Cả hai đều yêu thích golf và Hamburger, và Abe được biết đến là "người thì thầm với Trump"; Ông ấy đã thành công hơn bất kỳ nguyên thủ quốc gia nào khác trong việc đạt được điều mình mong muốn từ Trump.

"Nếu bà ấy, tức là Takaichi—"và Tổng thống Trump có thể bắt đầu nói về việc Shinzo Abe vĩ đại như thế nào, tôi không nghĩ họ sẽ bất đồng quan điểm về bất cứ điều gì", Shinsuke J. Sugiyama, người từng là đại sứ Nhật Bản tại Washington trong nhiệm kỳ đầu của Trump, gần đây đã nói với tờ New York Times. Ngay trước khi đến Tokyo, Trump đã khen ngợi Takaichi và Abe là "gần gũi về mặt triết lý".

Trump tại Nhật Bản: Thủ tướng mới hứa hẹn tăng tốc độ vũ trang

Nhưng Takaichi sẽ không chỉ dựa vào mối quan hệ chung của bà với Abe. Bà đã thực hiện các biện pháp phòng ngừa và khởi xướng các biện pháp có thể sẽ làm hài lòng Trump. Ví dụ, hôm thứ Sáu 24 tháng 10, bà đã tuyên bố sẽ tăng ngân sách quốc phòng của Nhật Bản lên 2% tổng sản phẩm quốc nội sớm hơn hai năm so với kế hoạch, một quyết định hoàn toàn vì lợi ích của Hoa Kỳ.

Trong bài phát biểu đầu tiên trước quốc hội với tư cách thủ tướng, bà cũng gọi liên minh với Hoa Kỳ là "nền tảng" của chính sách đối ngoại và an ninh Nhật Bản, tuyên bố rằng chính phủ của bà, cùng với Washington và các quốc gia khác trong khu vực, ủng hộ một "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", một khẩu hiệu thường xuyên xuất hiện, đặc biệt là ở Hoa Kỳ, khi nói đến Trung Quốc, quốc gia đang ngày càng tìm cách khẳng định lợi ích của mình ở khu vực này. Trong khi Trump vẫn đang trên đường đến Á châu trên chuyên Air Force One,  bà Takaichi đã giải thích với ông qua điện thoại rằng Nhật Bản là "một quốc gia rất quan trọng đối với chiến lược của Hoa Kỳ đối chọi với Trung Quốc và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương". Những từ ngữ mà Trump rất ưa thích.

Tuy nhiên, vẫn còn những bất đồng về vấn đề thương mại. Mặc dù Hoa Kỳ và Nhật Bản đã ký kết một thỏa thuận thương mại trên giấy tờ vào tháng 7, nhưng nhiều chi tiết vẫn chưa được giải quyết. Bộ trưởng Kinh tế Nhật Bản lúc bấy giờ, Ryosei Akazawa, đã đến Washington gần chục lần để ký kết thỏa thuận; trong một cuộc gặp với Trump, ông đã đến Phòng Bầu dục với chiếc mũ "MAGA". Một số nhà bình luận Nhật Bản vào thời điểm đó đã mô tả chiến thuật đàm phán của Akazawa là khúm núm, và nhiều người cũng không hài lòng với kết quả, bao gồm cả bà Takaichi, người đang tranh cử lãnh đạo đảng LDP cầm quyền vào thời điểm đó.

Thỏa thuận này đã giảm mức thuế quan mà Nhật Bản phải trả cho hàng xuất cảng sang Mỹ từ 25% xuống còn 15%. Tuy nhiên, đổi lại, Tokyo đã đồng ý đầu tư số tiền khổng lồ 550 tỷ đô la vào Mỹ, tương đương hơn 1/10 sản lượng kinh tế hàng năm của Nhật Bản. Một khía cạnh đặc biệt tế nhị của thỏa thuận là Trump sẽ đích thân quyết định nguồn vốn của Nhật Bản sẽ được sử dụng vào đâu. Đổi lại, Tokyo sẽ phải xem xét và tài trợ cho từng dự án trong vòng 45 ngày làm việc, nếu không, mức thuế quan sẽ tăng lên. Sau khi Nhật Bản thu hồi được khoản đầu tư ban đầu, 90% lợi nhuận sẽ được chuyển đến Hoa Kỳ. Ở Nhật Bản, điều này nghe có vẻ giống như một sự tống tiền đối với nhiều người.

Tuy nhiên, Takaichi khó có thể dám can thiệp vào thỏa thuận lúc này; vì vậy, ngay sau khi nhậm chức, bà sẽ không muốn làm mất lòng người đàn ông quyền lực nhất thế giới. Điều này cũng được củng cố bởi việc bà bổ nhiệm trưởng đoàn đàm phán Akazawa vào nội các. Tuy nhiên, White House đã tuyên bố trước rằng thỏa thuận này là "không thể sửa đổi". Tối đa, Takaichi có thể yêu cầu kiểm soát nhiều hơn đối với các khoản đầu tư của Nhật Bản.

Tân thủ tướng Nhật Bản được cho là muốn tặng Trump những quả bóng golf vàng

Để làm hài lòng Trump, chính phủ Nhật Bản gần đây đã tuyên bố sẽ mua một lượng lớn khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Mỹ. Cũng có những cân nhắc về việc cho phép các quan chức chính phủ Nhật Bản sử dụng xe Mỹ trong tương lai. Các quy định an ninh cũng có thể được nới lỏng để cho phép xe tải Mỹ lưu thông trên đường phố Nhật Bản. Dường như Tokyo đang làm mọi cách để lấy lòng Trump.

Sự đón tiếp mà Nhật Bản dành cho Trump khi ông đến vào chiều thứ Hai chắc chắn đã làm hài lòng vị tổng thống Mỹ. Tháp Tokyo, một tháp truyền hình được mô phỏng theo Tháp Eiffel ở trung tâm Tokyo, được thắp sáng theo màu cờ Hoa Kỳ, và điểm dừng chân đầu tiên của Trump là tiệc tối với Nhật hoàng Naruhito. Hôm thứ Ba 28 tháng , ba Takaichi được cho là sẽ tặng Trump một số quả bóng golf mạ vàng. Điều này cũng có thể được hiểu là một sự hồi tưởng về Shinzo Abe, người đã bị ám sát: Ông từng tặng Trump một cây gậy đánh golf bằng vàng. 

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 29 tháng 10 năm 2025