VIỆC ÁP THUẾ CỦA TRUMP GÂY RA SỰ PHẢN ĐỐI DỮ DỘI TRÊN KHẮP THẾ GIỚI

Hoa Kỳ có kế hoạch áp thuế 25% đối với tất cả ô tô nhập cảng bắt đầu từ ngày 2 tháng 4. Tại Đức, nền kinh tế đang cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng, và các chính trị gia ở Berlin và Brüssel đang kêu gọi các biện pháp đáp trả cứng rắn. Nhưng Kanada và Nhật Bản cũng đã công bố hậu quả.

Tuyên bố của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rằng ông sẽ áp thuế 25%  đối với tất cả ô tô nhập cảng bắt đầu từ ngày 2 tháng 4 đã dẫn đến một số phản ứng dữ dội trên toàn thế giới. EU, Nhật Bản và Kanada cũng đang cân nhắc các biện pháp trả đũa. Trump đe dọa sẽ làm leo thang đáng kể các cuộc xung đột thương mại toàn thế giới.

Đã có những tuyên bố rõ ràng, đặc biệt là từ Đức. Theo số liệu gần đây của Cục Thống kê Liên bang, Hoa Kỳ là thị trường bán hàng quan trọng nhất của ngành sản xuất ô tô của Đức. Không có quốc gia nào nhập cảng nhiều ô tô mới từ Đức vào năm 2024 như Hoa Kỳ: Họ dẫn đầu với 13,1% thị phần xuất cảng, tiếp theo là Anh (11,3%) và Pháp (7,4%). Tuy nhiên, các nhà sản xuất ô tô Đức đã sản xuất ô tô với quy mô lớn trên lãnh thổ Hoa Kỳ để tránh thuế quan.

Do đó, Bà Chủ tịch Hiệp hội kỹ nghệ Ô tô Đức (VDA), Hildegard Müller, đã mô tả quyết định của Trump là một tín hiệu chết người cho thương mại tự do và dựa trên luật lệ. Bà cho biết: "Mức thuế quan dự kiến ​​có hiệu lực vào ngày 2 tháng 4 sẽ gây gánh nặng đáng kể cho cả hai công ty và chuỗi cung ứng toàn cầu gắn bó chặt chẽ của ngành kỹ nghệ ô tô, gây ra những hậu quả khá tiêu cực, đặc biệt là đối với người tiêu dùng, bao gồm cả người tiêu dùng ở Bắc Mỹ". Do đó, ngành kỹ nghệ ô tô Đức đang kêu gọi đàm phán ngay lập tức giữa Hoa Kỳ và EU về một thỏa thuận song phương.

Chính trị gia CDU Norbert Röttgen yêu cầu: “Chính phủ liên bang lâm thời nên phản ứng một cách tự tin: bình tĩnh và điềm đạm, theo cách của Âu châu, và liên lạc với thủ tướng tương lai.” EU đã sẵn sàng với sự đoàn kết toàn khối là điều quan trọng. “Tôi mong đợi các biện pháp trừng phạt đáp trả có mục tiêu và cân nhắc, chứng minh rằng chúng tôi cũng có các công cụ, nhưng không leo thang.”

Ủy ban EU, cơ quan chịu trách nhiệm về chính sách thương mại, đã tuyên bố rằng họ sẽ đáp trả một cách quyết quyết liệt và rõ ràng. Gần đây bà đã cảnh báo Trump khẩn cấp về việc áp dụng mức thuế quan mới. Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen cho biết sau khi công bố mức thuế mới rằng các công ty Âu châu sẽ được bảo vệ. Bà cho biết EU sẽ nỗ lực tìm kiếm một giải pháp tốt đẹp thông qua đàm phán. “Chúng tôi hiện sẽ đánh giá thông báo này cùng với các hành động khác mà Hoa Kỳ có thể cân nhắc trong những ngày tới.”

EU không muốn công khai ý nghĩa cụ thể của điều này nhằm gây khó khăn hơn cho Tổng thống Hoa Kỳ trong việc tính toán cụ thể. Đã có thông báo rằng mức thuế quan đặc biệt hiện đang bị hoãn đối với các sản phẩm của Hoa Kỳ như quần Jean, Rượu Whisky Bourbon, xe Mô Tô và bơ đậu phộng sẽ được áp dụng trở lại vào giữa tháng 4. Tuy nhiên, đây là phản ứng đối với mức thuế đặc biệt hiện hành của Hoa Kỳ đối với thép và nhôm nhập cảng, có hiệu lực từ hai tuần trước. Tùy thuộc vào mức độ áp dụng các biện pháp bổ sung của Hoa Kỳ, chúng sẽ được bổ sung thêm các khoản thuế đặc biệt mới. Về mặt lý thuyết, chúng cũng có thể ảnh hưởng đến các công ty kỹ nghệ Hoa Kỳ như công ty của Elon Musk, người bạn thân của Trump.

Nhật Bản bị ảnh hưởng bởi thuế quan nhiều hơn cả Đức. Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cũng tuyên bố Tokyo sẽ sớm có phản ứng đối với mức thuế ô tô mới của Hoa Kỳ. "Chúng ta phải cân nhắc điều gì là tốt nhất cho lợi ích quốc gia của Nhật Bản. Chúng tôi đang cân nhắc mọi phương án để tìm ra một sự đáp trả có hiệu quả nhất", Ishiba phát biểu tại quốc hội vào thứ năm 27/3 hôm nay.

Theo Bộ Tài chính Nhật Bản, ô tô chiếm 28,3% tổng sản lượng  xuất cảng của Nhật Bản sang Hoa Kỳ vào năm 2024, là tỷ trọng cao nhất trong số bất kỳ mặt hàng nào. "Nhật Bản là quốc gia đầu tư nhiều nhất vào Hoa Kỳ, vì vậy chúng tôi đang tự hỏi liệu có hợp lý (với Washington) khi áp dụng mức thuế quan thống nhất cho tất cả các quốc gia hay không. Đây là quan điểm mà chúng tôi đã nêu ra và sẽ tiếp tục nêu ra", Ishiba cho biết.

Thủ tướng Kanada Mark Carney cũng mô tả mức thuế ô tô mới do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump công bố là một cuộc tấn công trực tiếp vào người lao động Kanada. Nhiều nhà sản xuất có nhà máy tại Kanada sản xuất các bộ phận tại đó sau đó xử dụng tại các nhà máy ở Hoa Kỳ. Những phụ tùng ô tô này cũng được cho là bị ảnh hưởng bởi thuế quan.

Phát biểu với các phóng viên tại Kitchener, Ontario, Carney cho biết ông sẽ triệu tập một cuộc họp cấp cao của các bộ trưởng nội các vào thứ năm để thảo luận về các lựa chọn thương mại. “Chúng tôi sẽ bảo vệ người lao động, chúng tôi sẽ bảo vệ doanh nghiệp, chúng tôi sẽ liên kết với nhau để cùng  bảo vệ đất nước”, ông nói. Ông Carney cho biết thêm rằng Kanada chắc chắn đang cân nhắc các biện pháp trả đũa Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn là liệu những biện pháp đối phó của từng quốc gia và khu vực có khiến Washington phải suy nghĩ lại hay không?. Trong trường hợp lý tưởng, điều này có thể thuyết phục Trump tạm thời đình chỉ thuế quan một lần nữa – và sau đó bắt đầu đàm phán. Trường hợp gần đây nhất xảy ra ở Kanada và Mexico. Nhưng hiện tại, cả Trump và cố vấn của ông đều không có vẻ muốn đàm phán. Tổng thống Hoa Kỳ cho biết mức thuế quan mới là “vĩnh viễn”. Navarro cũng bày tỏ quan điểm tương tự. VN cũng đang bị lôi cuống vào cuộc cuộc chơi lần này của Trump.

Thuế quan tiếp theo đe dọa

Tại EU, ngoài thuế ô tô, người ta còn dự kiến ​​sẽ áp dụng nhiều loại thuế nhập cảng mới khác. Trong nhiều tuần, Trump đã nói rằng ngày 2 tháng 4 - ngày ông dự định công bố gói thuế quan quy mô lớn - sẽ là "ngày giải phóng" cho đất nước Hoa Kỳ.

Theo thông tin từ Cơ quan báo chí Đức, Ủy ban EU đã thông báo cho các quốc gia thành viên vào thứ Tư 26/3, họ nên chuẩn bị cho các quyết định tương ứng. Ví dụ, chúng có thể ảnh hưởng đến các nhà sản xuất dược phẩm và thực phẩm từ EU.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 27 März 2025