CÁC QUỐC GIA VÙNG VỊNH THÀNH LẬP LIÊN MINH CHỐNG ISRAEL
Cuộc không kích của Israel nhằm vào các nhà đàm phán Hamas tại Doha hôm thứ Ba đã làm rung chuyển tình hình địa chính trị ở Trung Đông. Chưa bao giờ quân đội Israel lại tiến hành một cuộc tấn công quân sự như vậy nhằm vào một quốc gia Ả Rập vùng Vịnh.
Do đó, các quốc gia Ả Rập đã triệu tập một hội nghị thượng đỉnh tại Doha vào Chủ nhật 7 tháng 9. Cuộc họp sẽ thảo luận về hậu quả của cuộc tấn công, vốn đã làm rung chuyển các chế độ quân chủ vùng Vịnh và đe dọa sự chắc chắn về an ninh trước đây của họ.
Khi Quốc vương Katar Mohammed bin Abdulrahman al-Thani xuất hiện trước báo chí vào tối thứ Ba, ông đã nói về một "thời khắc bước ngoặt". Ông cáo buộc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu "phóng túng chính trị" và gọi ông này là "kẻ bất hảo", người đang đưa khu vực đến một mức độ "không thể cứu vãn". Netanyahu từng tuyên bố mong muốn định hình lại Trung Đông, al-Thani nói và phẫn nộ hỏi: "Liệu ông ta cũng sẽ định hình lại vùng Vịnh sao?"
Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Sheikh Mohammed bin Zayed al-Nahyan, đã ngay lập tức đến Doha để bày tỏ sự đoàn kết. Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman thậm chí còn đi xa hơn khi tuyên bố "tình đoàn kết vô hạn với Katar". Bộ Ngoại giao Riyadh gọi đây là "hành động tội ác" của Israel.
Kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo ở Iran năm 1979, các chế độ quân chủ giàu dầu mỏ được coi là đối tác thân cận nhất của Hoa Kỳ trong khu vực - và do đó cảm thấy an toàn. Israel cũng chia sẻ một lợi ích cốt lõi với họ: kiềm chế một Iran có khả năng sở hữu vũ khí hạt nhân.
Nhưng những thay đổi kể từ ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã làm lung lay những điều chắc chắn trước đây. Chỉ vài năm trước, Ả Rập Saudi và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã áp đặt lệnh phong tỏa Katar - chính thức là do Doha ủng hộ các phong trào Hồi giáo. Tuy nhiên, giờ đây, nhiều dấu hiệu cho thấy một sự thống nhất mới của Ả Rập. "Chúng tôi hết lòng ủng hộ quốc gia anh em Katar", Anwar Gargash, cố vấn chính sách đối ngoại quan trọng nhất của chính phủ UAE, tuyên bố tại Diễn đàn X. "An ninh của các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh là không thể chia cắt."
"Trong khi Iran từ lâu bị coi là một quốc gia bất ổn khó lường ở các thủ đô Ả Rập, thì Tel Aviv đang ngày càng đảm nhận vai trò này", Marcus Schneider, người đứng đầu Dự án Khu vực Hòa bình và An ninh Trung Đông tại Quỹ Friedrich Ebert trực thuộc SPD, viết trong một bài báo gần đây trên Tạp chí Chính trị và Xã hội Quốc tế (IPG). Việc bình thường hóa quan hệ giữa Israel và Ả Rập Xê Út đang trở nên "ngày càng xa vời".
Điều đáng chú ý về cuộc không kích của Israel hôm thứ Ba 9 tháng là Katar, lần đầu tiên, trở thành một đối tác thân cận được Washington phân loại là "đồng minh lớn ngoài NATO". Doha là nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ trong khu vực với hơn 10.000 quân. "Điều này khiến Katar trở thành một sự bổ sung bất thường vào danh sách không chính thức các quốc gia 'có thể bị ném bom'", Schneider nói. Thông điệp của Israel gửi tới Riyadh, Ankara và Kairo rất rõ ràng: Họ cũng không phải là bất khả xâm phạm nếu có nghi ngờ.
Trái ngược với những gì tuyên truyền của chính phủ Israel cho thấy, Katar hoàn toàn không phải là đồng minh của Hamas, Schneider viết. Thay vào đó, Doha đang che chở cho giới lãnh đạo lưu vong của mình theo yêu cầu rõ ràng của Hoa Kỳ, chính xác là để giữ cho các kênh liên lạc được thông suốt, "mà giờ đây đang bị phá vỡ bởi một loạt hỏa tiễn."
Điều này đặt ra câu hỏi về mục tiêu thực sự của Israel trong cuộc chiến ở Gaza. "Tại sao phải đàm phán khi mục tiêu từ lâu đã là ngăn chặn bất kỳ trật tự hậu chiến nào?" Schneider đặt câu hỏi. Từ góc độ quân sự, việc leo thang giao tranh trở lại không mấy hợp lý: Hamas không còn tồn tại như một lực lượng quân sự thống nhất; nó chỉ hoạt động như một lực lượng du kích bị chia cắt trong "đống đổ nát hậu tận thế của Gaza". Việc chính phủ Israel không muốn kết thúc chiến tranh về mặt chính trị là bởi vì mục tiêu của họ vượt xa việc tiêu diệt Hamas. "Không nên có ngày mai ở Gaza."
White House tuyên bố rằng họ chỉ được thông báo về cuộc không kích của Israel vào Doha sau khi các máy bay ném bom đã cất cánh. Nhưng hầu như không ai ở vùng Vịnh tin vào lời giải thích này. "Vụ tấn công thể hiện sự mất lòng tin nghiêm trọng đối với nước Mỹ", Schneider nói. Washington đã thất bại trong việc bảo vệ các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia khỏi các cuộc tấn công của Iran vào năm 2019, giờ đây, sự bất lực của họ lại một lần nữa được thể hiện, lần này là trước chính đối tác của mình, Israel.
Thật vậy, những điều chắc chắn trước đây cũng đang lung lay ở Hoa Kỳ. Steve Bannon, từng là chiến lược gia trưởng của Donald Trump, đang công khai tấn công Netanyahu và cáo buộc ông biến Israel thành một "Pakistan của người Do Thái". Sự đồng thuận lưỡng đảng về việc ủng hộ vô điều kiện đối với Israel đang bắt đầu sụp đổ.
Trong khi đó, Benjamin Netanyahu đang đổ thêm dầu vào lửa. Hôm thứ Sáu 12 tháng 9, ông đã ký một thỏa thuận thực hiện các kế hoạch xây dựng các khu định cư ở Bờ Tây, vi phạm luật pháp quốc tế. Vấn đề đang gây tranh cãi là khoảng 3.400 đơn vị nhà ở tại cái gọi là khu vực E1 giữa Đông Jerusalem và khu định cư Maale Adumim. Do vị trí địa lý, khu vực này đóng một vai trò then chốt: Sự phát triển sẽ phá hủy tính liên tục về lãnh thổ của một nhà nước Palestine trong tương lai.
"Sẽ không có nhà nước Palestine. Nơi này thuộc về chúng ta", Netanyahu tuyên bố tại buổi lễ ở Maale Adumim. "Chúng ta sẽ bảo vệ di sản, đất đai và an ninh của mình. Chúng ta sẽ tăng gấp đôi dân số thành phố."
Đối với Schneider, đây là một tín hiệu leo thang: "Thay vì hòa bình, Tel Aviv đang theo đuổi quyền bá chủ toàn diện và tự do hành động quân sự giữa Địa Trung Hải và Vịnh Ba Tư." Các nhà cầm quyền Ả Rập, vốn từ lâu chỉ đóng vai trò hỗ trợ, giờ đây đang bị nhắm đến. "Nếu họ muốn hòa bình và một trật tự khu vực do chính họ lựa chọn, họ phải làm nhiều hơn là chỉ gửi đi những thông điệp phẫn nộ. Tương lai gần sẽ cho thấy liệu họ sẽ hành động, hay tiếp tục chịu đựng sự sỉ nhục."
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét