VÙNG TỬ THẦN MỚI TRONG CHIẾN TRANH UKRAINE

Tin Telepolis: FP-2 và Shahed-107 đang biến 300 km phía sau tiền tuyến thành một vùng đe dọa duy nhất - một cuộc cách mạng thầm lặng trong chiến tranh Ukraine.

Ukraine đang có một vũ khí mới cho chiến tranh không người lái. Vào tháng 9 năm 2025, công ty Fire Point đã ra mắt FP-2, một loại máy bay không người lái chiến đấu mang theo 105 kg thuốc nổ, đã chưng bày tại hội chợ thương mại quốc phòng MSPO của Ba Lan.

Máy bay không người lái này được chế  để thu hẹp khoảng cách giữa máy bay không người lái FPV tầm ngắn ở tiền tuyến và vũ khí chiến lược tầm xa, theo Militarnyi đưa tin. Kể từ khi ra mắt vào tháng 9, các nguồn tin Ukraine đã báo cáo một số lần được xử dụng với loại FP-2.

Ví dụ, theo các nguồn tin Ukraine, vào đêm 28 tháng 11, lực lượng đặc nhiệm đã tấn công một kho chứa máy bay không người lái Shahed của Nga gần Mũi Chauda ở miền nam Krim, theo báo cáo của tờ Ukraine Defence Express.

Vào ngày 23 tháng 11, lực lượng Ukraine đã công bố đoạn phim ghi lại một loạt các cuộc tấn công bằng FP-2 xung quanh Pokrowsk thuộc vùng Donezk, theo thông tin của Đan Mạch Dagens.com.

Về tiêu chuẩn kỹ thuật

FP-2 được chế tạo dựa trên máy bay không người lái tầm xa FP-1, được sản xuất để tấn công ở khoảng cách lên tới 1.600 km. Theo tờ The New Voice of Ukraine (NV), FP-1 có giá khoảng 55.000 USD mỗi chiếc. FP-2 có thể sẽ có mức giá tương đương.

Cả hai máy bay không người lái đều có chung những đặc điểm cấu trúc chính như: khung gỗ dán, động có 2 Zylinder và có đuôi kép. Đài truyền hình nhà nước Ukraine United24 Media tiết lộ, FP-2 có sải cánh 6 mét và trọng lượng cất cánh 215 kg. Người ta cho biết máy bay không người lái mới này chỉ mất 18 phút để cất cánh.

Điểm khác biệt quan trọng so với FP-1 nằm ở đầu đạn: Thay vì 50 kg, FP-2 mang theo từ 105 đến 120 kg thuốc nổ.

Do đầu đạn nặng hơn, tầm bắn giảm từ 1.600 km xuống còn 200 km. FP-2 có thể hoạt động tự động chống lại các mục tiêu cố định hoặc được điều khiển thủ công qua Radio chống lại các mục tiêu di động. Tuy nhiên, hoạt động ở khoảng cách xa hơn 50 km đòi hỏi phải có máy bay không người lái lặp lại để chuyển tiếp tín hiệu Radio.

Công ty Fire Point cung cấp cả bệ phóng cố định và hệ thống di động có thể ngụy trang thành xe tải quân sự tiêu chuẩn.

Khái niệm và vai trò hoạt động

Theo các sĩ quan Ukraine tiết lộ  với United24 Media, FP-2 lấp đầy khoảng trống hoạt động giữa các nhiệm vụ tầm xa và các nền tảng tấn công hạng nặng. Ở những khu vực tranh chấp, nơi các máy bay không người lái lớn hơn phải đối mặt với rủi ro cao hơn từ tác chiến điện tử, FP-2 mang lại những lợi thế như thời gian bay ngắn, khả năng mang tải trọng cao và khởi động nhanh chóng.

Hệ thống này đang liên tục được sản xuất dựa trên các phản hồi từ tiền tuyến.

So sánh với Shahed-107 của Nga

Kể từ tháng 11 năm 2025, Nga đã sử dụng một máy bay không người lái mới của Iran tại Ukraine: Shahed-107. Hệ thống này được Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran công bố vào tháng 6 năm 2025 và được chuyển giao cho Nga vài tháng sau đó. Theo tình báo quân sự Ukraine, các mẫu máy bay thu hồi được có niên đại từ năm 2024.

Shaheed-107 khác biệt đáng kể so với FP-2 về tiêu chuẩn kỹ thuật. Với trọng lượng cất cánh chỉ từ 26 đến 27 kg, nó nhẹ hơn đáng kể. Đầu đạn nặng từ 8 đến 15 kg, chỉ bằng khoảng 1/10 tải trọng của FP-2. Sải cánh của nó từ 2,5 đến 3 mét, và chiều dài từ 1,6 đến 2,5 mét. Tình báo Ukraine ước tính tầm hoạt động khoảng 300 km. Tốc độ bay hành trình của nó là 120 km/h.

Shaheed-107 khác biệt đáng kể so với FP-2 về tiêu chuản kỹ thuật. Shahed-107 được chế tạo cho mục tiêu tầm trung và các kho tiếp tế, sở chỉ huy và các mục tiêu di động như xe bọc thép ở độ xa từ 100 đến 300 km phía sau tiền tuyến. Do đó, nó bổ sung cho máy bay không người lái FPV tầm ngắn và máy bay không người lái chiến lược Geran.

Một điểm khác biệt quan trọng nằm ở chi phí. Shahed-107 được sản xuất hết sức đơn giản, chi phí sản xuất có thể dưới 10.000 Euro. Mặt khác, FP-2 dự kiến ​​sẽ có giá cao hơn đáng kể, ước tính khoảng 50.000 đô la Mỹ trở lên.

Mức giá khác nhau xác định các sự hoạt động khác nhau: Shahed-107 dựa vào khối lượng và thể tích với tác động thấp hơn lên từng mục tiêu, trong khi FP-2 tập trung vào khả năng xuyên phá các mục tiêu riêng lẻ có giá trị cao.

Phân loại máy bay không người lái mới: Mối đe dọa chết người đối với các sở chỉ huy

FP-2 và Shahed-107 định nghĩa một phân loại vũ khí mới giữa máy bay không người lái FPV chiến thuật và các hệ thống tầm xa chiến lược, và do đó có thể thay đổi toàn bộ hình dạng của chiến trường.

Vài ngày trước, một nhà phân tích quân sự Mỹ trên X, với tài khoản "Raise the Black", đã cảnh báo rằng các sở chỉ huy lữ đoàn nằm cách tiền tuyến 15 đến 30 km đã trở thành "nam châm tự sát". Các hệ thống pháo phản lực của Nga như các hỏa tiễn Uragan, Smerch, Tornado-S, TOS-2 hoặc máy bay không người lái Lancet đạt tầm bắn từ 50 đến 150 km.

Theo phân tích của ông, các sở chỉ huy lữ đoàn của Ukraine và Nga hiếm khi tồn tại quá 72 giờ sau khi được xác định vị trí. Khuyến nghị của ông: Các sở chỉ huy phải được di chuyển ra xa tiền tuyến từ 100 đến 150 km.

Không có độ xa hoạt động an toàn

Điều chỉnh này đã lỗi thời. Shahed-107 mở rộng vùng tiêu diệt từ 30 đến 70 km lên 300 km. FP-2 lên 200 km. Cùng với Geran-136 chiến lược hoặc FP-1, có thể tiến gần mục tiêu ở khoảng cách hơn 1.000 km, một phạm vi hoạt động liền mạch được tạo ra.

Khái niệm "không gian hậu phương" do đó không còn tồn tại. Không còn độ xa hoạt động an toàn nữa. Mọi sở chỉ huy, mọi kho tiếp tế, mọi tập trung quân cách tiền tuyến 200 đến 300 km đều nằm trong phạm vi tấn công tiềm tàng của các hệ thống máy bay không người lái. Nguyên tắc cổ điển rằng chỉ huy và kiểm soát có thể được bảo vệ bằng khoảng cách vật lý không còn đúng nữa.

Triển vọng: cho một vùng hủy diệt mới

Loại máy bay không người lái tầm trung mới này đang tách thành hai khái niệm riêng biệt. Các hệ thống như FP-2 dựa vào đầu đạn hạng nặng và sức mạnh xuyên phá, về cơ bản chúng là máy bay không người lái tầm trung chiến thuật với hiệu quả chiến lược chống lại các mục tiêu riêng lẻ. Mặt khác, các hệ thống như Shahed-107 tập trung vào khối lượng, chi phí đơn vị thấp và tầm bắn mở rộng.

Shaheed-107 có thể nằm ở "điểm ngọt" quan trọng về mặt tiêu chuẩn kỹ thuật. Nó có thể rẻ hơn đáng kể so với FP-2, đạt tầm bắn xa hơn 300 km và có thể được sản xuất hàng loạt.

Nga đã sở hữu một máy bay không người lái với đầu đạn nặng 90 kg dùng cho các cuộc tấn công hạng nặng, một biến thể tầm ngắn của Geran-2, có lẽ có giá tương đương với FP-2. Tuy nhiên, Shahed-107 bổ sung thêm một máy bay không người lái tầm trung được sản xuất hàng loạt vào kho vũ khí này. Đây là một lợi thế quân sự.

Việc sản xuất cả hai hệ thống đang được tiến hành. Theo NV, Fire Point hiện đang sản xuất tới 3.000 máy bay không người lái FP-1 mỗi tháng - một con số nên được xem xét với sự hoài nghi do quy mô của công ty. Hiện chưa có số liệu sản xuất chính thức nào của FP-2. Tuy nhiên, sự tương đồng về mặt kỹ thuật với FP-1 có thể cho phép mở rộng quy mô nhanh chóng.

Loại máy bay không người lái hạng trung là một mảnh ghép còn thiếu: nó lấp đầy khoảng trống giữa chiến trường trực tiếp và chiều xa chiến lược. Điều này biến toàn bộ khu vực cách tiền tuyến tới 300 km thành một vùng hủy diệt liên tục, nơi các hoạt động quân sự thông thường bị đe dọa.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 6 Dezember 2025