KHÔNG, KHÔNG VÀ LẠI KHÔNG

Các nước châu Âu muốn hỗ trợ Ukraine bằng một "lực lượng đa quốc gia" trong trường hợp đạt được lệnh ngừng bắn. Ý tưởng này đang bị Moskau bác bỏ.

Sau hai ngày đàm phán về giải pháp hòa bình cho Ukraine, các nước Âu châu đang lạc quan một cách thận trọng. Thủ tướng Đức Friedrich Merz hôm thứ Hai đã nói về "động lực ngoại giao lớn" và cho rằng lệnh ngừng bắn hiện nay là "có thể". Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố rằng ông lần đầu tiên nghe từ các nhà đàm phán Mỹ cho rằng, Mỹ sẽ đáp trả bằng quân sự trong trường hợp Nga tấn công trở lại.

Cốt lõi của kết quả đàm phán là một tuyên bố chung của các nước Âu châu. Trong đó, Đức, Pháp, Anh, Ba Lan, Ý, Đan Mạch, Phần Lan, Litauen, Hòa Lan, Na Uy và Thụy Điển đề nghị tham gia vào một "lực lượng đa quốc gia" được Mỹ hỗ trợ. Lực lượng này sẽ hỗ trợ quân đội Ukraine trong trường hợp đạt được lệnh ngừng bắn và bảo đảm an ninh không phận và biển. Washington chưa đưa ra bình luận ngay lập tức.

Tuyên bố tiếp tục: "Giờ đây, Nga cần chứng minh thiện chí hướng tới một nền hòa bình lâu dài bằng cách đồng ý với kế hoạch hòa bình của Tổng thống Trump và cam kết tích cực chấm dứt các hành động thù địch bằng cách đồng ý ngừng bắn."

Như vậy, các nước Âu châu đang đẩy trách nhiệm trở lại cho Điện Kremlin. Đầu tháng này, Nga đã thể hiện sự sẵn sàng đàm phán. Các nhà đàm phán của Mỹ, Steve Witkoff và Jared Kushner, thậm chí đã đến Moskau để thảo luận về kế hoạch 28 điểm của họ với người đứng đầu Điện Kremlin, Wladimir Putin. Tuy nhiên, cho đến nay, Nga vẫn chưa đưa ra bất kỳ cam kết nào. Và động thái mới này của các nước Âu châu không làm thay đổi điều gì: Điện Kremlin kiên quyết bác bỏ việc triển khai quân đội từ các nước NATO để giám sát lệnh ngừng bắn ở Ukraine.

Moskau "trong bất kỳ hoàn cảnh nào" cũng không sẵn sàng dung thứ cho sự hiện diện của Tây phương ở Ukraine.

Hôm thứ Ba 16 tháng 12, đài truyền hình ABC của Mỹ đã công bố cuộc phỏng vấn với Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkow, người đã nhấn mạnh lập trường này. Ryabkow tuyên bố rằng Nga hiện đang "gần" tìm ra giải pháp cho cuộc chiến và "sẵn sàng" làm điều đó. Tuy nhiên, ông ta ngay lập tức bác bỏ đề nghị của các nước Âu châu : "Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng tôi cũng không sẵn sàng ủng hộ, chấp thuận, hay thậm chí dung thứ cho sự hiện diện của quân đội NATO trên lãnh thổ Ukraine."

Cho đến nay, chưa có đề cập nào về việc NATO ủy quyền cho "lực lượng đa quốc gia tại Ukraine", và Mỹ chỉ được hình dung là "bên ủng hộ", chứ không phải là bên tham gia tích cực. Hơn nữa, chỉ có các quốc gia Âu châu tuyên bố sẵn sàng tham gia vào thứ Hai. Khi phóng viên ABC hỏi Thứ trưởng Ngoại giao Nga liệu Nga có đồng ý triển khai lực lượng Âu châu ngoài khuôn khổ NATO hay không?, ông ta cũng kịch liệt bác bỏ điều này: "Không, không, và một lần nữa là không."

Tuyên bố của các nước Âu châu hôm thứ Hai 15 tháng 12 cũng cho thấy Mỹ đã đồng ý cung cấp cho Ukraine "các bảo đảm an ninh vững chắc". Những đảm bảo này sẽ bao gồm những gì vẫn chưa rõ ràng. Cho đến nay, các bảo đảm đang được thảo luận tương tự như Điều 5 của hiệp ước NATO, cái gọi là điều khoản hỗ trợ lẫn nhau. Tuyên bố cũng chỉ đề cập đến một cơ chế do Mỹ dẫn đầu để giám sát lệnh ngừng bắn và "giảm thiểu xung đột", cũng như một hệ thống cảnh báo sớm về các cuộc tấn công tiềm tàng mới của Nga.

Hôm thứ Ba 16 tháng 12, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố rằng họ vẫn chưa nhận được chi tiết về các đảm bảo do Mỹ đưa ra. Về lệnh ngừng bắn do Ukraine đề xuất vào dịp Giáng sinh, Peskow nói rằng Nga không muốn một lệnh ngừng bắn cho phép Kiew chuẩn bị cho các cuộc giao tranh tiếp theo.

Chi tiết về "lực lượng đa quốc gia" vẫn chưa rõ ràng.

Chỉ một ngày sau khi được ký kết, tuyên bố của Âu châu dường như không đạt được nhiều tiến triển hướng tới hòa bình ở Ukraine. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, vì sự phản đối của Nga không phải là mới. Nga luôn nhất quán và dứt khoát bác bỏ việc triển khai quân đội từ các nước NATO để giám sát lệnh ngừng bắn và cung cấp các đảm bảo an ninh khác cho Kiew. Moskau cũng nhiều lần đe dọa sẽ nhắm mục tiêu và tiêu diệt quân đội NATO.

Theo bà Major, dựa trên những lập trường được đưa ra bởi các đại diện Điện Kremlin, "hoàn toàn không có dấu hiệu nào ở Nga cho thấy họ quan tâm đến các thỏa thuận ngừng bắn. Thay vào đó, họ quan tâm đến chiến thắng." Do đó, bà lập luận rằng chúng ta nên đặt câu hỏi điều gì sẽ thay đổi tính toán của Nga nếu "Nga bác bỏ những lập trường này của người Mỹ, người Ukraine và người Âu châu." Nếu Mỹ không gây áp lực lên Moskau, "thì chúng ta lại quay trở lại vạch xuất phát, và mọi chuyện lại bắt đầu lại từ đầu, như đã thường xảy ra trong những tháng gần đây."

Nhà phân tích quân sự người Áo Franz-Stefan Gady đã bày tỏ quan điểm tương tự trên diễn đàn X, đặc biệt là liên quan đến Chiến lược An ninh Quốc gia của Mỹ được công bố gần đây. Ukraine không đóng vai trò quan trọng trong chiến lược này. Do đó, Gady đặt câu hỏi: "Nếu một Ukraine có chủ quyền và độc lập không phải là lợi ích quốc gia trọng tâm, tại sao lại mạo hiểm một cuộc đối đầu quân sự trực tiếp với Nga , điều mà các đảm bảo an ninh đáng tin cậy ngụ ý?"

Nhà phân tích quân sự người Áo Franz-Stefan Gady đã bày tỏ quan điểm tương tự trên diễn đàn X, đặc biệt là liên quan đến Chiến lược An ninh Quốc gia của Mỹ được công bố gần đây. Với điều này, Gady không mấy hy vọng rằng các điểm được thảo luận ở Berlin sẽ có hiệu quả như mong muốn. "Lập trường răn đe như vậy chỉ là một trò lừa bịp dễ bị vạch trần và hoàn toàn không góp phần buộc Nga phải xem xét lại mục tiêu chiến tranh của mình."

Trong khi đó, các cuộc đàm phán về một thỏa thuận hòa bình vẫn chưa kết thúc. Trong các tin nhắn WhatsApp gửi cho các nhà báo hôm thứ Ba 16 tháng 12, Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selenskyj tuyên bố rằng các văn kiện làm cơ sở cho vòng đàm phán tiếp theo sẽ được hoàn thiện "hôm nay hoặc ngày mai". "Sau đó, nhóm của Mỹ sẽ tham vấn với phía Nga," Selenskyj nói. Sau đó, các nhà đàm phán sẽ gặp Trump. Tiếp theo, sẽ có một cuộc gặp giữa người Ukraine và người Mỹ. "Điều đó thậm chí có thể diễn ra vào cuối tuần này," tổng thống nói.

Tổng thống Mỹ Trump ban đầu thúc giục đạt được thỏa thuận hòa bình ở Ukraine trước Giáng sinh. Tuy nhiên, với phản ứng của Moskau đối với các cuộc đàm phán ở Berlin, giải pháp như vậy dường như càng xa vời hơn bao giờ hết.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 18 Dez. 2025