PUTIN HỢP TÁC VỚI TRUNG QUỐC TRONG VẤN ĐỀ KHAI THÁC TUYẾN  ĐƯỜNG HÀNG HẢI BIỂN BẮC ĐỂ GIÃM THIỂU THIỆT HẠI KHI BỊ CẤM VẬN

Nga và Trung Quốc đã ký một thỏa thuận thương mại ở Bắc Cực. Điều này có thể làm suy yếu trực tiếp các lệnh trừng phạt của Tây phương. Tuy nhiên, vẫn còn tồn đọng nhiều vấn đề.

Moscow – Nga đang phải đối mặt với một làn sóng trừng phạt khổng lồ. Các lệnh trừng phạt mới của EU chỉ là một mặt của vấn đề , ở bên kia Đại Tây Dương, Tòa Bạch Ốc cũng đã công bố các biện pháp trừng phạt. Những biện pháp này chủ yếu nhắm vào ngành dầu mỏ của Nga. Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent đã nói về một trong những "lệnh trừng phạt mạnh mẽ nhất" mà Hoa Kỳ từng thông qua. Những lệnh trừng phạt này ảnh hưởng đến hai công ty dầu mỏ khổng lồ của Nga. Tuy nhiên, lãnh đạo Điện Kremlin, Wladimir Putin, đã tìm ra một giải pháp khả thi.

Giải cứu ngành dầu mỏ của Putin – NSR hướng đến thúc đẩy thương mại Nga-Trung

Điều này là gì? Bắc Kinh và Moskau dường như đã ký kết một thỏa thuận mới liên quan đến cái gọi là Tuyến đường Biển Phương Bắc (NSR). Họ muốn cùng nhau phát triển và thương mại hóa một tuyến đường vận chuyển qua Biển Bắc Cực của Nga.

Như nhiều cơ quan truyền thông, bao gồm cả cổng thông tin hàng hải gCaptain, đã cho biết, các quan chức Trung Quốc và Nga đã ký một thỏa thuận về vấn đề này vào giữa tháng 10 tại Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc. Có mặt tại buổi lễ là Bộ trưởng Giao thông Vận tải Trung Quốc Lưu Vĩ và Tổng giám đốc điều hành Rosatom của Nga, Alexei Likhachev. Vai trò của Rosatom trong việc này: Công ty kiểm soát các tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân của Nga.

Cuộc họp được cho là một phần của hợp tác về NSR đã được thống nhất vào năm 2024. Điều này liên quan gì đến các lệnh trừng phạt mới của Trump: Nga có khả năng dựa vào hợp tác Bắc Cực mới để cung cấp nhiều năng lượng hơn cho xuất khẩu sang châu Á, điều này sẽ giúp quốc gia này độc lập hơn với Tây phương. Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề với điều này.

NSR như một giải pháp thay thế cho Kênh đào Suez, một sự tiết kiệm thời gian đáng kể cho Nga và Trung Quốc?

Nhưng trước tiên, hãy cùng nhìn lại NSR thực sự là gì. "Tuyến đường biển phương Bắc" chạy về phía đông từ điểm cực bắc của Biển Bắc, băng qua vùng biển băng giá của Bắc Băng Dương phía bắc nước Nga. Tại đây, tuyến đường này đầu tiên gặp biển Chukchi và eo biển Bering trước khi cuối cùng đổ vào Bắc Thái Bình Dương.

Tuyến đường Biển Bắc đóng một vai trò đặc biệt đối với Nga. Từ khóa ở đây là xoay trục sang Á châu. Điều này có nghĩa là Nga muốn gần gũi hơn với các nền kinh tế của khu vực Á châu - Thái Bình Dương và có thể xử dụng tuyến đường này như một giải pháp thay thế cho tuyến đường Kênh đào Suez. Ngoài hàng tiêu dùng, Nga còn có thể cung cấp khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ các dự án quan trọng ở Biển Bắc cho châu Á, cũng như dầu mỏ và các mặt hàng xuất cảng năng lượng khác.

Ưu điểm lớn nhất so với Tuyến đường Biển Bắc: Tuyến đường Đông Bắc cho phép tiết kiệm gần một nửa thời gian. Trong khi một tàu container mất khoảng 35 ngày để đi từ Thượng Hải đến Hamburg qua Kênh đào Suez, thì tuyến đường này chỉ mất khoảng một nửa số ngày so với tuyến đường Biển Bắc. Điều này không chỉ giúp giảm thời gian giao hàng mà còn giảm chi phí vận chuyển.

Các lệnh trừng phạt của Tây phương Tây thể làm chệch hướng kế hoạch của Putin – Tuyến đường Biển Bắc mang lại nhiều vấn đề

Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề. Một trong số đó là cái lạnh ở Biển Na Uy. Điều này khiến băng trôi hình thành, khiến nhiều khu vực của NSR không thể lưu thông trong nhiều tháng. Các chuyên gia hiện dự đoán rằng biến đổi khí hậu có thể kéo dài thời gian đóng băng ở biển Bắc, nhưng sẽ mất một thời gian trước khi điều đó xảy ra. Hiện tại, Nga dựa vào tàu phá băng để đảm bảo tuyến đường phía bắc có thể thông thương được.

Vấn đề thứ hai, tiếp nối trực tiếp từ vấn đề thứ nhất, là nhu cầu về tàu phá băng của Nga. Gần đây nhất là vào mùa đông năm 2024, viện nghiên cứu và phân tích Jamestown Foundation đã cho rằng Nga có quá ít tàu phá băng hoạt động để có thể sử dụng rộng rãi NSR. Điều này bất chấp thực tế là quốc gia này đã có nhiều tàu phá băng hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới.

Các lệnh trừng phạt của phương Tây đang làm trầm trọng thêm vấn đề thứ hai này. Một ví dụ về điều này là việc đóng hai tàu phá băng, mà chính phủ Nga đã phải hủy bỏ vì chúng đòi hỏi các thành phần quan trọng của Tây phương. Thông tin này đã được tờ báo lưu vong Moskau Times của Nga loan tin. Các tàu này thực chất được chê tạo như những tàu phá băng tối tân nhất, có khả năng phá vỡ lớp băng dày tới 1,5 mét. Liệu NSR có thể trở thành giải pháp cho lệnh trừng phạt mới của Trump trong ngắn hạn và trung hạn hay không vẫn còn phải chờ xem.

Vũ Thái Ab, người lính VNCH, ngày 24 tháng 10 năm 2025